Langdurige procedures maakt reguliere aanpak niet populair

Als je een beetje pech hebt vraag je je omgevingsvergunning aan op het moment dat de onderzoeksperiode al is afgelopen. Stel; je vraagt in Oktober een omgevingsvergunning aan voor een nieuw bouwwerk. Om te kunnen bouwen moet er eerst gesloopt worden. In het minst erge geval wijst de gemeente je op de Wet natuurbescherming die mogelijk van toepassing is.

De gemeente geeft aan dat het verstandig is om door een deskundige een quickscan natuur in het kader van de Wnb (Wet natuurbescherming) uit te laten voeren. Doel van deze wnb quickscan is aan te tonen of uit te sluiten dat de planlocatie geschikt is als vaste rust- en verblijfplaats voor beschermde soorten (zoals Huismus, Gierzwaluw en vleermuizen; ook wel bekend als gebouwbewonende soorten).

Er wordt in dit geval aangetoond dat de locatie geschikt is (of niet uit te sluiten is) als verblijfplaats voor vleermuizen. Je geeft een adviesbureau opdracht om het vervolgonderzoek in Mei op te starten. Het adviesbureau laat in haar offerte weten dat ze begin Oktober het veldonderzoek hebben afgerond en op zijn vroegst begin Novemder de rapportage kunnen leveren.

Gezien de geschiktheid van de locatie geeft het adviesbureau te kennen dat je rekening moet houden met het aanvragen van een ontheffing bij de provincie. Voor het verkrijgen van een ontheffing moet je ongeveer drie maanden aanhouden. Je ziet de deadline van je project verschuiven en daarmee de kosten oplopen. Voordat je aan de slag kunt met je project ben je als gevolg hiervan zo'n anderhalf jaar verder.

Er is een alternatief ...

Dat is goed nieuws! De Wet natuurbescherming niet voor bedoeld om initiatieven tegen te houden. Gemeenten en provincies roeien met de riemen die ze hebben (en gekregen hebben). De oplossing ligt 'm niet in een 'grotere roeiboot' en het sneller roeien. De oplossing moet gezocht worden in het 'bouwen van een brug'! Focus je niet op het probleem, maar op de oplossing.

Die 'brug' staat bekend als de Gebiedsgerichte aanpak Natuur, kortweg GAN. De GAN levert winst op voor natuur, ondernemers, burgers, grondeigenaren, overheid en nog veel meer branches. Bovendien zorgt de GAN ook voor zekerheid; alle partijen weten waar ze aan toe zijn. Ik merk het maar al te vaak dat natuur gezien wordt als een hobbel die nu eenmaal genomen moet worden om een plan te kunnen uitvoeren. 'Niet nodig en een gemiste kans!', denk ik dan.

Wanneer je je aanpak wijzigt en anders organiseert wordt de ecologische context van beschermde soorten duidelijker. Het is dan mogelijk om te anticiperen op ontwikkelen en kansen te benutten; zowel voor de natuur als voor de ruimtelijke ingreep.

Afbeelding: Een sterk vereenvoudige weergave van het proces van de Gebiedsgerichte Aanpak Natuur

Soortenmanagementplan

De kern van de Gebiedsgerichte aanpak Natuur wordt gevormd door een managementplan voor beschermde soorten, ook wel bekend onder de naam soortenmanagementplan. In een soortenmanagementplan staan de onderzoeksresultaten van de voorkomende beschermde soorten in een afgekaderd gebied. Een inhoudelijk deskundige interpreteert deze gegevens en geeft aan op welke wijze een soort het gebied gebruikt. Er ontstaat inzicht in welke functies het gebied met daar in de verschillende habitats voor de soorten heeft. Wanneer deze functies gevisualiseerd worden spreken we van een ecologische atlas.

In het soortenmanagementplan is per ingreep en toegespitst op een representatief deel van het gebied aangegeven welke maatregelen je moet uitvoeren om een gunstige staat van instandhouding van de soorten te borgen. Deze borging is van belang om in aanmerking te kunnen komen voor een ontheffing op gebiedsniveau, de gebiedsontheffing. De gebiedsontheffing zal naar alle waarschijnlijkheid voor een periode van 10 jaar door de Provincies worden afgegeven.

Wat merk ik van de Gebiedsgerichte aanpak Natuur?

Als gemeente merk je onder andere dat;

• onderzoeksgegevens meerdere malen toegepast kunnen worden; ten behoeve van een gebiedsvisie, voor de ruimtelijke onderbouwing om de uitvoerbaarheid van een bestemmingsplan aan te tonen, bij de planning en uitvoering van een (grootschalige) ruimtelijke ingreep, bij de toetsing van omgevingsvergunningaanvragen, bij beoordeling van een aanvraag vergunning voor evenementen en bij wijzingingen in gebruik van de openbare ruimte en het groenbeheer.

Als inititiatiefnemer (aanvrager) merk je onder andere dat;

• individuele onderzoekslasten lager uitvallen

• ruimtelijke procedures korter zijn

• het zekerheid doordat er gebruik wordt gemaakt van betrouwbare (gevalideerde) ecologische data.

• het een betere borging van biodiversiteit (effectiever toepassen van faunamaatregelen), waaronder de geselecteerde beschermde soorten.

• het aantal verklaringen van geen bedenkingen (vvgb's) en ontheffingen sterk dalen als gevolg van de Gebiedsontheffing

• de Gebiedsontheffing het nieuwe toetsingskader is voor de omgevingsvergunning.

Aftrap van van de implementatie van de Wet natuurbescherming met o.a. de Gebiedsgerichte Aanpak Natuur & Soortenmanagementplannen (voor heen met de werktitel Generieke Aanpak Natuur) in 2013 door de toenmalige Staatssecretaris van Economische Zaken Sharon Dijksma.

Handreiking Ministerie van Economische Zaken (2013)

Handreiking GAN Provincie Noord - Brabant

Actieve Natuurbescherming haakt aan bij de GAN

Natuurbescherming als gevolg van de wet- en regelgeving alleen is niet voldoende. We kunnen veel meer doen voor de natuur met actieve natuurbescherming dat aanhaakt bij de Gebiedsgerichte aanpak Natuur.

Heb je een vraag?

Bel gerust met de Natuurtelefoon!

085 - 06 541 82

Brochure soortenmanagementplannen

De Generieke Aanpak Natuur (2013) behoort tot de eerste generatie handreikingen voor een gebiedsgerichte aanpak natuur.